سنگ تراش یا قلم زنی بر روی سنگ بعد از دوران پارینه سنگی رونق یافت . حکاکی روی سنگ از جمله صنایعی است که از قدیم بسیار مورد توجه بوده . امروزه از هنر قلم زنی..
تراش سنگ
تاریخچه تراش سنگ (قلم زنی روی سنگ)
در زمان غار نشینی انسان ها برای انتقال پیام خود به دیگران اشکالی را بر روی سنگ حکاکی می کردند. این رسم در بین سرخپوستان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و اغلب آثار حکاکی بر روی سنگ در مکان هایی یافت شده است که مراسم های دسته جمعی و اعمال مذهبی آنان در آنجا شکل میگرفته است. با اختراع خط و کنار رفتن این علائم، از تراش سنگ و حکاکی بر روی آن برای ایجاد و اختراع وسایل مورد نیاز انسان استفاده شد. تراش سنگ قلم زنی روی سنگ امروزه در مشهد از رواج خوبی برخوردار است. هنرمندان سنگ تراش از قطعات سنگ خاکستری رنگی که از اطراف مشهد استخراج می‌شود استفاده می کنند و انواع ظروف ادوات تزیینی و صفحات قاب مانندی را تراشیده و بعد از صیقل دادن جهت حکاکی به هنرمند حکاک می‌سپارند.
ابزار و تجهیزات قلم زنی
در قدیم برای انجام این کار از کلنگ، تیشه و ابزار نوک تیز استفاده میکردند اما امروزه با پیشرفت صنعت و تکنولوژی از دستگاه های تراش سنگ استفاده می شود که ظرافت و دقت عمل بیشتری برخوردار هستند.
مراحل تولید
هنرمند حکاک ابتدا سطح شی را به وسیله روغن مخصوص آغشته کرده که با این روش مشکی برای به دست می‌آید (گاه نیز سطح کار را با رنگ مشکی می پوشاند) سپس طرح مورد نظر را بر روی شی منتقل کرده و به وسیله ابزار مخصوص حکاکی زمینه ی کاررا بر می دارند (خالی می‌کنند) تا نقوش به رنگ مشکی نمایان و برجسته شود. گاه ممکن است که حرکات خطوط مربوط به نقش را از سطح کار بر دارد و به اصطلاح نقش حالت نگاتیو یا منفی پیدا کنند که در این صورت طرح به صورت خطوط خاکستری در زمینه مشکی حالت زیبایی به کار می دهد. نکته قابل توجه آن است که سنگ سیاه مشهد به خاطر وجود ترکیبات آهن در آن با حرارت دیدن روز به روز سخت تر و مقاوم تر می‌شود بنابراین به مرور زمان در اثر استفاده و پختن غذا استحکام آن افزایش می یابد
